ავტორი: საშემსრულებლო (საფორტეპიანო)
მიმართულების II კურსის სტუდენტი,
თამარ ჩიკვაიძე
წარმოშობა
ტანგოს
ძირითადი რიტმი ამერიკის კონტინენტზე ჯერ კიდევ
მე-19 საუკუნის მეორე ნახევარში ჩაიტანეს აფრიკელმა მონებმა. ეს რიტმები XIX
საუკუნის ბოლოს / XX საუკუნის დასაწყისში ბუენოს-აირესსა და მონტევიდეოში ჩასული ევროპელი ახალმოსახლეების ცეკვებთან ერთად საფუძვლად დაედო „არგენტინულ ტანგოს“. ისტორიკოსის, რიკარდო როდრიგეს მოლასის აზრით,
ტერმინ „ტანგოს“ ადგილობრივი აფრიკელები იყენებდნენ „შეხვედრის ადგილების“ აღსანიშნავად.
მან ასევე შეძლო ტანგოსთან დაკავშირებულ სხვა ფორმათა სახელების (მილონგა, კანიენგუე)
კვალის პოვნა აფრიკულ ენებში. 
ყველაზე ცნობილმა მუსიკოსებმა შეითვისეს და განავითარეს ამ ახალი ხელოვნების
ფორმა საერთო სახელწოდებით La Guardia Vieja (ქართულ ენაზე: ძველი გვარდია). ეს მუსიკოსები
იყვნენ: როსენდო მენდისაბალი (ის ითვლება პირველი ტანგოს შემქმნელად), ერნესტო პონსიო
და ანგელ ვილოლდო.
ტანგოს "ოქროს ხანა“
დაახლოებით 1920 წლისთვის, ორი საკრავი - ფორტეპიანო და
ბანდონეონი მტკიცედ დამკვიდრდა ტანგოს ორკესტრებში (ესპანურ ენაზე:
„orquesta típica“), რომლებიც მეოცე საუკუნის დასაწყისში ჩამოყალიბდა. ტანგო
კანციონმა მალევე გააღვივა მოცეკვავეთა წარმოსახვა და კარლოს გარდელის სიმღერები
ცნობილი გახდა ატლანტიკის ოკეანის ორივე მხარეს. ამ დროის (დაახლოებით 1920-1950 წწ.)
ყველაზე გამოჩენილი მუსიკოსები არიან: ანიბალ ტროილო, ალბერტო კასტილო, ნელი ომარი
და ოსვალდო პუგლიესე. (მრავალ სახელთაგან აქ მხოლოდ
რამდენიმეა ჩამოთვლილი.)
ტანგოს ცეკვის ტრადიციულმა სტილმა ამ დროს მწვერვალს მიაღწია, ევროპის
ბევრ ქალაქში ტანგოს მრავალი ორკესტრი ყალიბდება.
ტანგოს განვითარება (1950-1980)
ამ პერიოდში კომპოზიტორებმა დაიწყეს ტანგოში სხვადასხვა გავლენის დანერგვა.
ერთ-ერთი ყველაზე გამოჩენილი კომპოზიტორი და ბანდონეონის უბადლო შემსრულებელი იყო ასტორ პიაცოლა, რომელმაც
გადმოიღო კლასიკური მუსიკის, ექსპერიმენტული მუსიკისა და ჯაზის მრავალი დამახასიათებელი
ნიშანი. ის, ალბათ, პირველი კომპოზიტორია, რომელმაც აღიარა, რომ ტანგო ასევე
შეიძლება არსებობდეს მუსიკის სახით, რომელიც მოცეკვავეების გარეშე, მხოლოდ საკონცერტო დარბაზებისთვისაა
დაწერილი. ("ტანგო ნუევო", ესპანურ ენაზე: „Tango Nuevo“ ("ახალი
ტანგო"). ამის გამო, მთელი ცხოვრების
განმავლობაში, ტრადიციონალისტებს მისი ხშირად არასწორად ესმოდათ. კომპოზიტორებმა
მარიანო მორესმა და ჰორაციო სალგანმა ასევე უაღრესად ინდივიდუალური გზებით განავითარეს
ტანგო.
 |
| ასტორ პიაცოლა |
ფინური ტანგო მოიცავს ბევრ კომპოზიტორს, მათ შორის ოლავი ვირტას, უნტო
მონონენსა და ტოივო კიარკის. მუსიკისა და ცეკვის სტილი უფრო ევროპულ ტანგოს (სამეჯლისო
ცეკვას) ემსგავსება.
თანამედროვე
ტანგო
ბოლო 30 წლის განმავლობაში ტანგო საინტერესოდ და მრავალგვარად განვითარდა.
ტანგო შეერწყა სხვადასხვა სტილს, მათ შორის, როკ მუსიკასა და მძიმე მეტალს.
შოტლანდიელმა
კომპოზიტორმა, ჯეიმზ პისმა ტანგოს
რიტმები რომანტიკულ და ვირტუოზულ საფორტეპიანო მუსიკასთან გააერთიანა და ამ
სტილში მან 24 ტანგო შექმნა (ცნობილია,
როგორც შოტლანდიური ტანგო).
ერთ-ერთი ყველაზე ბოლო საინტერესო
მოვლენა იყო ელექტრონული ტანგო. ამ სტილის ყველაზე გამოჩენილი წარმომადგენელია
ჯგუფი გოთან პროჯექტი (Project Gotan). ამ პარიზული ჯგუფის
მუსიკა უკავშირდება პოპ-მუსიკას, თავისი
განმეორებითი ფრაზებითა და მტკიცე ფონური დარტყმითი რიტმით. ისინი ზოგჯერ იყენებდნენ
სმენით კოლაჟებს (მაგალითად, ბუენოს-აირესის ქუჩის ან კადრს მიღმა ხმების
გამოყენება), რითაც ფრიად ინდივიდუალურ ჟღერადობას ანიჭებენ მათ მუსიკას, თუმცა მაინც ტანგოდ რჩება.
 |
| Project Gotan |
ტანგოს ცეკვის სტილები, რასაკვირველია, წლების განმავლობაში, მუსიკის
განვითარებასთან ერთად შეიცვალა. დღეს ცეკვის ყველაზე ავანგარდული სტილებიც კი,
კვლავ ტანგოდ მოიაზრება, იმის გათვალისწინებით, რომ ცეკვის განვითარების თავდაპირველი
საფეხურები ახლებურადაა გააზრებული და ინტერპრეტირებული. თანამედროვე
ტანგოების სირთულის გამო მუსიკას ხშირად სჭირდება ქორეოგრაფია, და არა ტანგოს თავისუფალი,
არსებითად იმპროვიზებული ცეკვა, რომელიც მე-20 საუკუნის დასაწყისში ტანგოს ცეკვის
ორიგინალური სტილი იყო.
____________________________________________
ვებ ბმულები
El
Entrerriano - Rosendo Mendizálba https://www.youtube.com/watch?v=LQWg-zeHKUg
El dia que me quieras -
Carlos Gardel https://www.youtube.com/watch?v=RmXCVOmOCPU
La Yumba – Osvaldo Pugliese https://www.youtube.com/watch?v=4ytuL2p6sk0
Michelangelo 70 and
Adios Nonino -Astor Piazzolla https://www.youtube.com/watch?v=6Tu3l4k61j0
A Fuego Lento - Horacio Salgán https://www.youtube.com/watch?v=0-HxiVQ0R7Q
Tango XXII Op.36 No.1 - James Peace https://www.youtube.com/watch?v=uFIqGTkHhjM
Santa Maria (del Buen Ayre)
- Gotan Project https://www.youtube.com/watch?v=w-DkkpGk5h0
სქოლიო
1. როდრიგეს მოლასი, რიკარდო (1957). „შავკანიანთა მუსიკა და ცეკვა XIX და
XX საუკუნეებში“. ბუენოს აირესი. კლიო
2. როდრიგეს მოლასი, რიკარდო (1958). „შავკანიანების ზოგიერთი
ასპექტი რივერ პლეიტის საზოგადოებაში მე-18 საუკუნეში“. ზღვისპირეთის ეროვნული უნივერსიტეტის (როსარიო) წლის წიგნი
3. სამუელ ჯ. ა.
სალასი, პედრო ი. პაულეტო, პედრო ჯ. ს.
სალასი (1938). „მუსიკის
ისტორია“. მეორე ტომი. ლათინური ამერიკა. ბუენოს-აირესი: ხოსე
ხოაკინ დე არაუხოს გამომცემლობა, გვ. 75
4. ზუკი, ოსკარი. ”ბანდონეონი რიო
დე ლა პლატაში”. ნაწილი II
5. აზი, მარია სუსანა და კოლიერი, სიმონი. (2000-01). დიდი
ტანგო: ასტორ პიაცოლას ცხოვრება და მუსიკა. ოქსფორდის
უნივერსიტეტის პრესა. ISBN 9780195127775
6. იააკოლა, იუტა. მაისი 2000. ფინური
ტანგო: მისი ისტორია და დამახასიათებელი ნიშნები. ფინეთის
მუსიკალური საინფორმაციო ცენტრი (სიუზან სინისალოს თარგმანი)
7. შოტლანდიური ტანგო
(Tango escocés), 2003. შოტლანდიის ეროვნული ბიბლიოთეკა
8. მადლენ
ალბრეხტი. ტანგოს განვითარება 1983 წლიდან. 2009, გვ. 9
9. გიფტი, ვირჯინია. ტანგო. გატაცების ისტორია. 2008.
ISBN 1-4392-1462-X
შესანიშნავი სტატია ლამაზი სურათებით,
ReplyDeleteადლობა თამარი ჩიკვაიძე!
ჯეიმზ პისი,
ვისბადენი, გერმანია